ආමිස දාන වස්තූන් ධර්ම දාන බවට පත්කර ගත හැකි ආකාරය

අතිපූජ්‍ය නාඋයනේ අරියධම්ම නාහිමියන් විසින් සබ්බ දානං ධම්ම දානං ජිනාතී යන මාතෘකාව යටතේ කරන ලද දහම් දෙසුමක් ඇසුරිනි.

සබ්බ දානං ධම්මදානං ජිනාති
සබ්බං රසං ධම්මරසො ජිනාති
සබ්බං රතිං ධම්මරතී ජිනාති
තණ්හක්ඛයො සබ්බදුක්ඛං ජිනාති

ධර්ම දානය සියලු දානයන් පරදවයි
ධර්ම රසය සියලු රසයන් පරදවයි
ධර්ම රතිය සියලු ඇලීම් පරදවයි
තෘෂ්ණාව ක්‍ෂය කිරීම සියලු දුක් පරදවයි

සූත්‍ර පිටකයට අනුව දාන වර්ග 10කි

• ආහාර
• පාන වර්ග
• වස්ත්‍ර
• ගමන් පහසුව (යානවාහන, පාවහන් ආදිය)
• මල්
• සුවඳ විලවුන්
• ඇඟ ගල්වන ද්‍ර‍ව්‍යය
• හිඳ ගැනීමට හා නිදාගැනීමට වුවමනා ද්‍ර‍ව්‍යය (ඇඳ පුටු, කොට්ට, මෙට්ට ආදිය)
• වාසස්ථාන (ගෙවල්, ආවාස, කුටි සෙනසුන්)
• ආලෝක පූජා (පහන්, තෙල්, විදුලි බුබුළු ආදිය)

විනය පිටකයට අනුව දාන වර්ග 4කි

• චීවර (ඇඳුම්)
• පිණ්ඩපාත (ආහාර)
• සේනාසන (වාසස්ථාන)
• ගිලන්පස (බෙහෙත් හා පාන වර්ග)

අභිධර්ම පිටකයට අනුව දාන වර්ග 6කි

• වර්ණ දානය (මල්, පහන් ආදියෙහි වර්ණය අරමුණු කොට දන් දීම)
• ශබ්ද දානය (සාධුකාර දීම, ධර්ම සජ්ඣායනය, ඝාන්ඨාර, ශබ්ද විකාශ යන්ත්‍ර ආදිය දන් දීම)
• ගන්ධ දානය (මල්, හඳුන් කූරු ආදියෙහි සුවඳ අරමුණු කොට දන් දීම)
• රස දානය (ප්‍රනීත ආහාර පාන ආදිය දන් දීම)
• ස්පර්ෂ දානය (ඇඳ ඇතිරිලි, කොට්ට, මෙට්ට, ඇදී කයට පහසුව ලබා දෙන ද්‍රව්‍ය දන් දීම)
• ධර්ම දානය (ධර්ම දේශනා කිරීම, ප්‍රචාරය කිරීම, සීල, සමාධි, ප්‍රඥා වැඩීමට උපකාර වීම, ජීවිත දාන ආදිය)

ආමිස දාන වස්තූන් ධර්ම දාන බවට පත්කර ගත හැකි ආකාරය

මහා සංඝ රත්නය වෙත දානයක් පිළියෙල කිරීමේදී හෝ පිළිගැන්වීමේදී නිවන අරමුණු කරගෙන පහත සඳහන් ආකාරයට මෛත්‍රී කිරීමෙන්, අපගේ ආමිස දාන වස්තූන් ධර්ම දාන බවට පත්කර ගැනීමට හැකිවනු ඇත.

අප විසින් ධාර්මිකව උපයන ලද ධනය වැය කොට පිළියෙල කරන ලද මෙම දාන වස්තූන් සියල්ලම, සිල්ගුණ, බණ භාවනා පිළිවෙත් පුරන සිල්වතුන් වහන්සේලාට අමා ඔසුවක්, දිව ඔසුවක් මෙන්වී, උන්වහන්සේලාට නිරෝගිභාවය ලැබෙත්වා!

ආයු, වර්ණ, සැප, බල, ඥාණ වැඩෙත්වා!

සීල, සමාධි, ප්‍රඥාවෙන් දියුණුවට පත්වෙත්වා!

ධර්මඥාණයෙන්, භාවනා ඥාණයෙන් දියුණුවට පත් වෙත්වා!

ත්‍රිපිඨකධාරී වෙත්වා!

ධ්‍යාන, අභිඥාලාභී වෙත්වා! මාර්ග ඵල ලාභී වෙත්වා!

අපගේ මෙම දාන වස්තූන් සියල්ලම උන්වහන්සේලාට නිවන්සුව පිණිසම හේතු වෙත්වා!

තවද,පහත සඳහන් ආකාරයට නිවන අරමුණු කරගෙන විදර්ශනා භාවනා මණසිකාරය පුරුදු කිරීමෙන් අපගේ ආමිස දානය තව දුරටත් ධර්ම දානයක් බවට පත්වනු ඇත.

අප විසින් නොයෙක් නම් වලින් හඳුන්වනු ලබන මෙම දාන වස්තූන් සියල්ලම පඨවි, ආපෝ, තේජෝ, වායෝ, වර්ණ, ඝන්ධ, රස, ඔජා යන ශුද්ධාෂ්ඨක රෑප කලාප සමූහ වලින් සෑදී ඇත.

ඒවා ක්ෂණයක් ක්ෂණයක් පාසා ඇතිවෙමින් නැති වෙමින්, සිඳෙමින් බිඳෙමින් පවතින බැවින් අනිත්‍යයි!

ක්ෂණයක් ක්ෂණයක් පාසා ඇතිවෙමින් නැති වෙමින්, සිඳෙමින් බිඳෙමින් නිරතුරු පෙලෙමින් පවතින බැවින් දුඃඛයි!

මේවා කිසිවෙකුගේත් කැමැත්ත පරිදි නොපවතින බැවින්, නිත්‍යසාර, සුභසාර, සුඛසාර, ආත්මසාර යන ගුණයන්ගෙන් තොර බැවින් අනාත්මයි!

ඒ සියල්ලම පිළිකුල් වන බැවින් අශුභයි!

මෙසේ අනිත්‍යය, දුඃඛ, අනාත්ම, අශුභ, සියලු සංස්කාර ධර්ම දුඃඛ ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

මේ දුක නැවත නැවත උපදවාදෙන තෘෂ්ණාව දුඃඛ සමුදය ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

මේ දෙක නොපවත්නා වූ ශාන්ත නිවන නිරෝධ ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

නිවන් අවබෝධ කරවන ආර්ය්‍ය අෂ්ඨාංඝික මාර්ගය, මාර්ග ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

මාගේ මේ දානමය, සීලමය, භාවනාමය කුසලය, බුදු, පසේබුදු, මහ රහතූන් වහන්සේලා විසින් අවබෝධ කොට වදාල ඒ උතුම් චතුරාර්ය සත්‍යය අවබෝධය පිණිසම හේතු වේවා! වාසනා වේවා!

අමාමහ නිවන්සුව පිණිසම හේතු වේවා! වාසනා වේවා!

පොදුවේ සලකා බැලීම සඳහා

අපගේ සර්වඥයන් වහන්සේ ද, සංස්කාර ධර්ම එකතුවක් බැවින් ජීවිත අවසානයේදී අනුපාදිශේෂ පරිනිර්වානයෙන් නිවන්පුර වැඩි සේක.

රහතන් වහන්සේලා ද පිරිනිවන් පෑ සේක. ආර්යයන් වහන්සේලා ද සුගතිගාමී වූහ. සෙසු ජනතාව ස්වකීය කර්මානුරූපව මිය පරළොව ගියහ.

වැඩ සිටි විහාරස්ථාන, රාජධානි, උයන්, පොකුණු, මාළිගා ආදිය, කාලයාගේ ඇවෑමෙන් නටබුන් විය.

ඒවාගේම, ඉරහඳ තාරකා, මහා ප්‍රතුවිය, මහාමේරු පර්වත, මහා සාගරය වැනි විශාල වස්තූන්ද, ගෙවල් දොරවල්, ඉඩම් කඩම්, යාන වාහන, ඇඳුම් පැළැඳුම්, මුදල් හදල් ආදී පාරිභෝගික වස්තූන්ද, කෑම් බීම්, බත් බුලත්, බේත් හේත් ආදිය පරිහරණය කරන ආත්මභාව සියල්ලද, සිත ඇති, සිත නැති සියලු සංස්කාර ධර්ම, ක්ෂණයක් ක්ෂණයක් පාසා ඇති වෙමින් නැති වෙමින්, සිඳෙමින් බිඳෙමින් පවතින බැවින් අනිත්‍යයි!

ක්ෂණයක් ක්ෂණයක් පාසා ඇති වෙමින් නැති වෙමින්, සිඳෙමින් බිඳෙමින් නිරතුරු පෙලි පෙලී පවතින බැවින් දුඃඛයි!

තමතමන්ට කැමති කැමති සේ නොපැවැති බැවින්, නිත්‍යසාර, සුඛසාර, සුභසාර, ආත්මසාර යන සාර ගුණයන්ගෙන් තොර බැවින් අනාත්මයි!

ඒ සියල්ලම පිළිකුල් වන බැවින් අශුභයි!

මෙසේ අනිත්‍යය, දුඃඛ, අනාත්ම, අශුභ සියලු සංස්කාර ධර්ම (පීලන, සංඛත, සන්තාප, විපරිනාම යන ලක්‍ෂණයන්ගෙන් යුතු බැවින්) පරමාර්ථ වශයෙන් දුඃඛ ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

මේ දුක නැවත නැවත උපදවාදෙන කාම තන්හා, භව තන්හා, විභව තන්හා යන ත්‍රිවිධ තෘෂ්ණාව (ආයුහන, නිදාන, සංයෝග, පළිබෝධ යන ලක්‍ෂණයන්ගෙන් යුතු බැවින්) පරමාර්ථ වශයෙන් දුඃඛ සමුදය ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

මේ දෙකෙන් තොරවූ අසංඛත ධාතු අමාමහ නිවන (නිස්සරණ, විවේක, අසංඛත, අමත යන ලක්‍ෂණයන්ගෙන් යුතු බැවින්) පරමාර්ථ වශයෙන් දුඃඛ නිරෝධ ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

නිවන් අවබෝධ කරවන ආර්ය්‍ය අෂ්ඨාංඝික මාර්ගය (නෙය්‍යාන, හේතු, දස්සන, ආධිපත්‍ය යන ලක්‍ෂණයන්ගෙන් යුතු බැවින්) දුඃඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදා මාර්ග ආර්ය්‍ය සත්‍යයයි!

අනන්ත අපරිමාන බුදු, පසේබුදු, මහ රහතූන් වහන්සේලා මේ උදාර චතුරාර්ය සත්‍යය අවබෝධයෙන් අමා මහ නිවනින් සැනසීමට පත්වූ සේක.

සසර දුක් තරණය කොට, කෙලෙස් ගිනි මැල නිවා ශාන්ත නිවනින් සැනසී වදාල සියලු බුදු, පසේබුදු, මහ රහතූන් වහන්සේලාට සිතින්, කයෙන්, වචනයෙන් සෑම කල්හිම අපගේ ගෞරව ආචාර නමස්කාරය වේවා!

අපටද මේ ජීවිතය පුරා රැස් කරගත්තා වූ, පෙර ජාති ජාතීන්වල රැස් කරගෙන ආවා වූද, මතු මත්තේ උපදවා ගන්නාවූ ද සෑම කුසලයක්ම බෝධිපාක්‍ෂිකධර්ම, පාරමීධර්ම බවට පත්වේවා!

ප්‍රාර්ථනීය බෝධියෙන් උතුම් චතුරාර්ය ධර්මයන් එකම අසුනකදී සුවසේ අවබෝධ වේවා!

REFERENCES:
[1] සබ්බ දානං ධම්ම දානං ජිනාති – Ven. Na Uyane Ariyadhamma Thero
[2] https://pitaka.lk/books/bauddhayage-athpotha/10-1-6.html
[3] https://pitaka.lk/dhammapada/katha-251.html